Και το αφιερώνω στον Μίμη μιας και λάτρευε το χωριό, την γη, την καλλιέργεια της και το δούλεμα της φύσης και των προϊόντων της με τα χεράκια του. Πράξεις που έκανε κάθε χρόνο τέτοιες μέρες, εδώ και χρόνια, εξαιρουμένου του φετινού που "έφυγε". Καλό ταξίδι Μίμη.
Γιώργος Θ. Κανελλάκης
Φτιάχνω αγνό σαπούνι εύκολα και γρήγορα
Πηγαίνοντας στα χωριά όλο και κάποιο τενεκέ με περσινό ή και παλαιότερο λάδι θα βρούμε. Όσο παλαιότερο το λάδι, τόσο το καλύτερο, αν θέλουμε να κάνουμε σαπούνι που θα είναι εξαιρετικό, υγιεινό, υποαλεργικό, αγνό και κυρίως 100% οικολογικό, μέσα σε 1/2 ώρα.
Οδηγίες :
- ζυγίζουμε το λάδι που έχουμε σε ζυγαριά ακριβείας. Σημειωτέον πως, το μπουκάλι με το 1 λίτρο λάδι δεν ζυγίζει 1 κιλό λάδι, μιας και είναι πολύ ελαφρύτερο !
- για κάθε κιλό λάδι χρειαζόμαστε 300 γραμμάρια αποσταγμένο νερό (νερό για το ηλεκτρικό σίδερο) ή νερό βροχής (με κόστος του νερού στα super markets είναι 60-70 cents το 4κιλο.
- Επίσης, το κάθε κιλό λάδι χρειάζεται και 130 γραμμάρια καυστική σόδα (ΝaOH) που την αγοράζουμε από καταστήματα με χρώματα, βίδες κ.λπ. με 1,5 euro το κιλό. (ΠΡΟΣΟΧΗ αν πέσει νερό πάνω στην καυστική σόδα όταν ανοίξουμε την σακούλα της, θα προκληθεί μικρής έκτασης έκρηξη και μεγάλης έκτασης εγκαύματα σε όσους είναι γύρω της !)
Ανακεφαλαιώνοντας εν συντομία, οι αναλογίες έχουν ως εξής : 1.000 γραμ.
λάδι, 300 γραμ. νερό, 130 γραμ. καυστική σόδα.
λάδι, 300 γραμ. νερό, 130 γραμ. καυστική σόδα.
Αφού ζυγίσουμε το λάδι που διαθέτουμε, βγάζουμε αναλογίες, για το πόσο νερό και πόση καυστική σόδα θα χρειαστούμε και βάζουμε και αυτά τα υλικά (νερό και σόδα) χωριστά.
Αρχίζουμε λοιπόν.
Ρίχνουμε πρώτα το αναλογούν νερό σε κατσαρόλα (όχι αλουμίνιο γιατί θα λιώσει) και προσθέτουμε σταδιακά την αναλογούσα καυστική σόδα (ΝΑΟΗ).
Ανακατεύουμε αργά και σταθερά με ένα κουτάλι για να ομογενοποιηθεί το διάλυμα. Την ώρα που διαλύεται η σόδα στο νερό η θερμοκρασία του διαλύματος φτάνει τους 85o C γι αυτό χρειάζεται προσοχή μη κάνουμε απότομες κινήσεις και από πιτσιλιές καούμε, ενώ και από μόνο του το υγρό (νερό + καυστική σόδα) είναι καυστικό (αν πέσουν πάνω στο δέρμα μας σταγόνες από αυτό, ρίχνουμε αμέσως ξύδι ώστε να εξουδετερωθεί η καυστική του δράση). Επίσης θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας πως κατά την ώρα που ανακατεύομε τη σόδα στο νερό, προκαλούνται ατμοί που καλά είναι να μην τους εισπνέουμε. Γι αυτό, καλά είναι κατά την ώρα της κατασκευής του σαπουνιού να είμαστε σε ανοικτό χώρο (μπαλκόνι, κήπο κλπ) και να φοράμε γάντια, γυαλιά και να έχουμε τα μανίκια μας κατεβασμένα.
Όταν η θερμοκρασία του διαλύματος (νερό και καυστική σόδα) πέσει στους 38-40oC και αφού έχουμε ζεστάνει λίγο πριν το λάδι μας έτσι ώστε να ανέβει και αυτού η θερμοκρασία τους 38-40oC, τότε ρίχνουμε αργά - αργά το λάδι στο κατσαρόλι που είχε το νερό με την διαλυμένη σόδα, ανακατεύοντας με το μίξερ χειρός στην μέση ταχύτητα (ή με το εξάρτημα του μίξερ χειρός προσαρτημένο στο δράπανο, για να μη χαλάσουμε το μοτέρ του μίξερ).
Το ανακάτεμα λαδιού, και νερού με σόδα πρέπει να διαρκέσει περί τα 12-15 λεπτά (όταν γίνεται με μίξερ χειρός) ή περί την 1 1/2 ώρα αν το κάνουμε με το χέρι, με κουτάλα.
Μετά τα 10 λεπτά ανακατέματος με το μίξερ θα δούμε πως στην μάζα μας μένει "ίχνος" από το ανακάτεμα, και πως το μείγμα πλέον δεν είναι υγρό, αλλά παχύρρευστο. Συνεχίζουμε για 5 λεπτά ακόμη το ανακάτεμα και τέλος βάζουμε τον πολτό σε κεσεδάκια ή σε φόρμες σιλικόνης (αν θέλουμε να κάνουμε περιττά έξοδα) με την κουτάλα για τις φακές και τα σκεπάζουμε με μια πετσέτα για να μη πέσουν σκόνες.
2 μέρες μετά βγάζουμε τα σαπουνάκια από τα κεσεδάκια, τα βάζουμε σε ένα τελάρο για 2 μήνες και τα τουμπάρουμε κάθε 2-3 μέρες έτσι ώστε να στεγνώσουν απ΄ όλες τις πλευρές.
Αυτό ήταν. Με κόστος μερικά cents το κιλό, έναντι των 5 (και παραπάνω) euro το κιλό που το βρίσκουμε στο εμπόριο.
Στις φωτογραφίες : 3.600 γραμ. λάδι, 468 γραμ. καυστική σόδα, 1.080 γραμ. νερό αποσταγμένο έδωσαν αποτέλεσμα αρκετό για λούσιμο, πλύσιμο για 1 χρόνο.
Σημειώσεις. α) ο αναφερόμενος χρόνος των 2 μηνών για την ωρίμανση του σαπουνιού αφορά τους θερμούς. Αν το κάνουμε χειμώνα, θα πρέπει να μείνει περί τους 3 - 4 μέχρι να "ψηθεί". "Ψημένο" δε είναι (ούτε όξινο πολύ - ούτε αλκαλικό) όταν ακουμπάμε την άκρη της γλώσσας μας πάνω στο σαπούνι και δεν μας "ηλεκτρίζει" όπως όταν ακουμπάμε την άκρη της στους δύο πόλους μιας μπαταρίας φακού.
β) στο σαπούνι μας μπορούμε να προσθέσουμε έτοιμα ή ιδιοκατασκευές αιθέρια έλαια της επιλογής μας. Και αυτό το κάνουμε όταν ανακατεύουμε λάδι με νερό και σόδα υπολογίζοντας 20 σταγόνες ανά κιλό λαδιού. Μπορείτε όμως να προσθέστε και καφέ, κακάο, μέλι, γάλα ή/και ότι άλλο φανταστείτε στις δέουσες αναλογίες.
γ) το πράσινο χρώμα που έχουν τα φυσικά σαπούνια στο εμπόριο το οφείλουν στο ότι δεν δημιουργούνται από αγνό λάδι αλλά από πυρηνέλαιο (λάδι που προέρχεται από την σύνθλιψη του κουκουτσιού - πυρήνα της ελιάς).
δ) με ανάλογους τρόπους μπορούμε να έχουμε και σαμπουάν, υγρό πλυσίματος πιάτων καθώς και απορρυπαντικό πλυντηρίου.
Τα ανωτέρω που έγραψα τα εφαρμόζω εδώ και 3 χρόνια και πάντα το αποτέλεσμα με ανταμείβει απλόχερα. Είτε το κρατώ εγώ, είτε το μοιράζω σε φίλους και γνωστούς.
Γιώργος Θ. Κανελλάκης
Αρχίζουμε λοιπόν.
Ρίχνουμε πρώτα το αναλογούν νερό σε κατσαρόλα (όχι αλουμίνιο γιατί θα λιώσει) και προσθέτουμε σταδιακά την αναλογούσα καυστική σόδα (ΝΑΟΗ).
Ανακατεύουμε αργά και σταθερά με ένα κουτάλι για να ομογενοποιηθεί το διάλυμα. Την ώρα που διαλύεται η σόδα στο νερό η θερμοκρασία του διαλύματος φτάνει τους 85o C γι αυτό χρειάζεται προσοχή μη κάνουμε απότομες κινήσεις και από πιτσιλιές καούμε, ενώ και από μόνο του το υγρό (νερό + καυστική σόδα) είναι καυστικό (αν πέσουν πάνω στο δέρμα μας σταγόνες από αυτό, ρίχνουμε αμέσως ξύδι ώστε να εξουδετερωθεί η καυστική του δράση). Επίσης θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας πως κατά την ώρα που ανακατεύομε τη σόδα στο νερό, προκαλούνται ατμοί που καλά είναι να μην τους εισπνέουμε. Γι αυτό, καλά είναι κατά την ώρα της κατασκευής του σαπουνιού να είμαστε σε ανοικτό χώρο (μπαλκόνι, κήπο κλπ) και να φοράμε γάντια, γυαλιά και να έχουμε τα μανίκια μας κατεβασμένα.
Όταν η θερμοκρασία του διαλύματος (νερό και καυστική σόδα) πέσει στους 38-40oC και αφού έχουμε ζεστάνει λίγο πριν το λάδι μας έτσι ώστε να ανέβει και αυτού η θερμοκρασία τους 38-40oC, τότε ρίχνουμε αργά - αργά το λάδι στο κατσαρόλι που είχε το νερό με την διαλυμένη σόδα, ανακατεύοντας με το μίξερ χειρός στην μέση ταχύτητα (ή με το εξάρτημα του μίξερ χειρός προσαρτημένο στο δράπανο, για να μη χαλάσουμε το μοτέρ του μίξερ).
Το ανακάτεμα λαδιού, και νερού με σόδα πρέπει να διαρκέσει περί τα 12-15 λεπτά (όταν γίνεται με μίξερ χειρός) ή περί την 1 1/2 ώρα αν το κάνουμε με το χέρι, με κουτάλα.
Μετά τα 10 λεπτά ανακατέματος με το μίξερ θα δούμε πως στην μάζα μας μένει "ίχνος" από το ανακάτεμα, και πως το μείγμα πλέον δεν είναι υγρό, αλλά παχύρρευστο. Συνεχίζουμε για 5 λεπτά ακόμη το ανακάτεμα και τέλος βάζουμε τον πολτό σε κεσεδάκια ή σε φόρμες σιλικόνης (αν θέλουμε να κάνουμε περιττά έξοδα) με την κουτάλα για τις φακές και τα σκεπάζουμε με μια πετσέτα για να μη πέσουν σκόνες.
2 μέρες μετά βγάζουμε τα σαπουνάκια από τα κεσεδάκια, τα βάζουμε σε ένα τελάρο για 2 μήνες και τα τουμπάρουμε κάθε 2-3 μέρες έτσι ώστε να στεγνώσουν απ΄ όλες τις πλευρές.
Αυτό ήταν. Με κόστος μερικά cents το κιλό, έναντι των 5 (και παραπάνω) euro το κιλό που το βρίσκουμε στο εμπόριο.
Σημειώσεις. α) ο αναφερόμενος χρόνος των 2 μηνών για την ωρίμανση του σαπουνιού αφορά τους θερμούς. Αν το κάνουμε χειμώνα, θα πρέπει να μείνει περί τους 3 - 4 μέχρι να "ψηθεί". "Ψημένο" δε είναι (ούτε όξινο πολύ - ούτε αλκαλικό) όταν ακουμπάμε την άκρη της γλώσσας μας πάνω στο σαπούνι και δεν μας "ηλεκτρίζει" όπως όταν ακουμπάμε την άκρη της στους δύο πόλους μιας μπαταρίας φακού.
β) στο σαπούνι μας μπορούμε να προσθέσουμε έτοιμα ή ιδιοκατασκευές αιθέρια έλαια της επιλογής μας. Και αυτό το κάνουμε όταν ανακατεύουμε λάδι με νερό και σόδα υπολογίζοντας 20 σταγόνες ανά κιλό λαδιού. Μπορείτε όμως να προσθέστε και καφέ, κακάο, μέλι, γάλα ή/και ότι άλλο φανταστείτε στις δέουσες αναλογίες.
γ) το πράσινο χρώμα που έχουν τα φυσικά σαπούνια στο εμπόριο το οφείλουν στο ότι δεν δημιουργούνται από αγνό λάδι αλλά από πυρηνέλαιο (λάδι που προέρχεται από την σύνθλιψη του κουκουτσιού - πυρήνα της ελιάς).
δ) με ανάλογους τρόπους μπορούμε να έχουμε και σαμπουάν, υγρό πλυσίματος πιάτων καθώς και απορρυπαντικό πλυντηρίου.
Τα ανωτέρω που έγραψα τα εφαρμόζω εδώ και 3 χρόνια και πάντα το αποτέλεσμα με ανταμείβει απλόχερα. Είτε το κρατώ εγώ, είτε το μοιράζω σε φίλους και γνωστούς.
Γιώργος Θ. Κανελλάκης